Stres Nedir?
Stres, bedenin fiziksel, duygusal veya zihinsel olarak dış uyaranlara karşı verdiği tepkidir. Kişi kendisini tehdit altında hissettiğinde veya baskı altında olduğunda vücut stres hormonları salgılar. Bu hormonlar kortizol ve adrenalindir. Bu hormonlar uyaranlara karşı ‘savaş veya kaç’ stratejisi oluşturur.
Günlük hayatın getirdiği hızlı tempolu yaşam tarzı insanları strese ve endişeye sürükleyebilir. Bu hızlı tempolu yaşam tarzında gün içerisinde yaşanan olaylar, çevre ile yapılan konuşmalar, gelecek kaygıları ve planlar insanları stere maruz bırakabilir. Yaşanılan stres ve stres faktörlerinin yaşam üzerine etki etmesi kaçınılmazdır. Yoğun stres yaşam kalitesini etkilemekle kalmayıp insanları depresifliğe bile sürükleyebilir. Stres insanlar için adeta bir prangadır. Stres insan üzerinde birçok etkide bulunabilir ve bu semptomlar bazen tek tek bazense bir arada görülebilir. İnsanlar stresten fizyolojik, zihinsel ve ruhsal olarak etkilenebilir.
Stresin fizyolojik etkilerine bakacak olursak yoğun ve yüksek stres seviyeleri; kalp hastalıklarına, sindirim problemlerine, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve uyku bozukluğu gibi problemlere neden olur. Kronik stres bu etkilerin daha da ilerlemesine ve ağırlaşmasına neden olabilir.
Stresin zihinsel etkilerine bakacak olursak zihinsel sağlığı olumsuz etkilediğini görürüz. Ortaya çıkan etkiler arasında odaklanma güçlüğü, hafıza problemleri, karar verme güçlüğü ve kişinin kendine öz saygısının düşmesi görülür. Yoğun stres koşullarında ise depresyon ve anksiyete gibi problemler gün yüzüne çıkabilir.
Stresin ruhsal etkilerinde ise stres kişinin iç huzuruna ve mutluluğuna etki ederek ruhsal refahı azaltır. Yoğun stres koşullarında kişinin ruhsal olarak etkilenmesi sonucunda kişi umutsuzluk ve hayattan zevk almama gibi problemlerle karşılaşır.
Peki bu stres ile gündelik hayat içerisinde nasıl baş ederiz?
Günlük Hayatta Stres ile Başa Çıkmak İçin Uygulanabilir Stratejiler
1. Derin Nefes Almak ve Meditasyon
Stres ile başa çıkmanın etkili yollarından birisi derin nefes almak ve meditasyon yapmaktır. Günlük hayat içerisinde derin nefes almak ve meditasyon yapmak için kişinin kendisine ayıracağı yaklaşık beş ile on dakika sayesinde kişinin stres seviyesi azaltacaktır. Bu süre içerisinde zihin sakinleşir ve stres seviyesi azalır.
2. Fiziksel Egzersiz
Fiziksel aktivite stresin azalmasında önemli bir role sahiptir. Günlük hayatta düzenli egzersizler yapmak, endorfin salgılanmasını sağlayacağı için ruh halinde bir iyileşme söz konusu olur. Yürüyüş yapmak, yoga yapmak veya spor salonlarına gitmek hem zihinsel hem de bedensel sağlık üzerinde olumlu etki yaratır.
3. Zaman Yönetimi ve Hedef Belirleme
Zaman yönetiminin tam anlamıyla yapılamaması, stresin temel sebeplerinden birisidir. Günlük hayatta yapılacaklar listesi hazırlamak ve öncelikleri belirlemek kişinin zamanını daha verimli kullanmasını ve stresinin azalmasını sağlar. Sadece yapılacaklar listesi hazırlamak bazen yeterli olmayabilir. Buna ek olarak gerçekçi hedefler belirleyip hedefe doğru adım adım ilerlemek kişinin başarı hazzını artırır ve iç huzurunda dengelenme olmasını sağlar.
4. Sosyal Destek ve İletişim
Stresle başa çıkmanın bir diğer önemli yolu, sosyal destek almak ve duyguları paylaşmaktır. Aile üyeleri, arkadaşlar ve destek gruplarıyla iletişim kurmak duygusal yükleri azaltıcı etkiye sahiptir. Sadece duyguların paylaşılması değil diğer insanlara yardım da stres etkilerini azaltır ve kişinin iç huzurunu dengelemesine yardımcı olur.
5. Doğa ile Etkileşim
Doğa ile geçirilen zamanlar stresin azalmasında büyük bir rol oynar. Doğada geçirilen zaman iç huzurun sağlanmasına etki eder. Buna ek olarak bahçe işleri yapmak zihni sakinleştirir ve dinginlik sağlayarak stresi azaltır.