Değerli okurlarım,
Bildiğiniz gibi ülkemizde ve dünyanın birçok yerinde eğitim-öğretim faaliyetleri belirli eğitim programları çerçevesinde yürütülüyor. Bu programlar hazırlanırken birçok husus göz önünde bulunduruluyor. Bilimdeki, teknolojideki, bilgi birikimindeki ilerlemeler ve değişen siyasi ideolojiler gibi birçok etken bu programların değiştirilmesine veya geliştirilmesine sebep oluyor. Bu yazımda temel düzeyde kalarak eğitim programı hazırlamada felsefenin rolünden bahsedeceğim. İyi okumalar dilerim.
Eğitim Programı Hazırlamada Felsefenin Rolü:
Toplumlar, devamlılıklarını sağlayabilmek için eğitime başvururlar. İdeolojilerine göre felsefe oluştururlar ve benimsedikleri bu felsefe doğrultusunda eğitime yön verirler. Öğrenciler, benimsenen ideolojik felsefeye göre eğitilirler.
Çağlara bakıldığında farklı eğitim programlarına rastlanır çünkü benimsenen felsefi yaklaşımlar farklıdır. İlk Çağ’da dinden, otoriteden bağımsız, aklı kullanarak evreni anlama görüşü hâkimdi, öğrenciler bu çerçevede eğitiliyordu. Orta Çağ Avrupası'na baktığımızda ise din odaklı felsefe hâkim olduğundan eğitim kurumlarında dini bilgiler okutuldu. Yeni Çağ’a gelindiğinde ise felsefe dinden kopup bireyselliğe, özgürlüğe, tecrübeye dayalı felsefi yaklaşıma yöneldiğinden eğitim de buna göre yeniden şekillendi.
Felsefi yaklaşımla eğitim programının ilişkisi sadece çağdan çağa göre değişmez, toplumdan topluma da değişir. Çin, Hint, İslam, Avrupa vd. felsefi yaklaşımları ve eğitim programları birbirinden farklıdır. Bu toplumların felsefi yaklaşımları ve eğitim programları çağdan çağa farklılık gösterir. Felsefe, sürekli yolda olmak olduğundan dolayı düşüncelerde, programlarda sabit kalma söz konusu değildir.
Benimsenen eğitim felsefesi akımlarına göre de eğitim programı farklılık gösterir. Birkaç tane eğitim felsefesi akımından örnek vermek istiyorum.
Daimiciliğin benimsendiği eğitim programında tutuculuk, gelenekçilik vardır. Eğitim evrensel niteliklere göre şekillenir. Eğitimin görevi doğru insanı yetiştirmektir. Gelenekçilik hâkim olduğundan eğitim programında kültür aktarımı yapılır.
Esasiciliğin benimsendiği eğitim programında çocuklar yaşama hazırlanır. Kültür aktarımı daimicilikte bulunduğu gibi esasicilikte de bulunur. Geçmişten gelen bilgi, birikim genç kuşaklara aktarılır.
İlerlemeciliğin benimsendiği eğitim programlarında gelenekçiliğe, geçmişe saplanıp kalmaya karşı çıkılır. Çocuğun ilgisine göre eğitimi benimsenir.
Özetle eğitim programları çağdan çağa, toplumdan topluma, benimsenen eğitim felsefesi akımlarına göre değişiklik gösterir çünkü eğitim programları felsefeden etkilenir.